- Precyzyjne usługi dronami

© 2025 Sky Agro Tech 

Polityka cookies

Klauzula RODO

Polityka prywatności

Kontakt telefoniczny :
pn - pt: 8.00-19.00

sob - nd: 9.00-18.00

 +48 721 800 125 
 drony@skyagrotech.pl

 - Precyzyjne usługi dronami

Analiza systemowych błędów komisji, ograniczeń metodyki i konsekwencji dla rolnika

Streszczenie eksperckie 

Tradycyjne szacowanie szkód łowieckich, oparte głównie na wizualnej ocenie w terenie i subiektywnych kryteriach, systemowo zaniża rzeczywisty zakres strat. Przyczyną są: brak pełnego obrazu przestrzennego szkody, pomijanie stref przejściowych i wtórnych, niedoszacowanie procentu zniszczeń, niejednolita metodyka oraz brak trwałej dokumentacji dowodowej. Skuteczną odpowiedzią jest niezależna ekspertyza łącząca fotomapę z nalotu dronem i  inspekcję naziemną, która zapewnia obiektywny, powtarzalny i weryfikowalny opis szkody.

1. Wprowadzenie – skala problemu w polskim rolnictwie

Szkody łowieckie stanowią jedno z najpoważniejszych i najbardziej konfliktowych zagadnień na styku rolnictwa i gospodarki łowieckiej. Każdego roku tysiące gospodarstw w Polsce zgłaszają straty w uprawach spowodowane działalnością zwierzyny, w szczególności dzików, jeleniowatych oraz saren. Pomimo istnienia procedur prawnych regulujących sposób szacowania i rekompensowania tych szkód, w praktyce bardzo często dochodzi do rozbieżności pomiędzy rzeczywistą skalą strat a wartościami przyjętymi w protokołach szacowania.

Rolnicy od lat wskazują, że:

• powierzchnia szkody jest niedoszacowana,

• procent zniszczeń nie odpowiada faktycznemu spadkowi plonu,

• pomijane są straty pośrednie i wtórne,

• dokumentacja nie oddaje rzeczywistego obrazu sytuacji na polu.

Zjawisko to nie ma charakteru jednostkowego. Ma ono podłoże systemowe, wynikające z ograniczeń tradycyjnej metodyki szacowania szkód łowieckich, presji czasowej, uproszczonych narzędzi pomiarowych oraz subiektywnej interpretacji stanu uprawy.

Celem niniejszego artykułu jest szczegółowa, techniczna analiza przyczyn, dla których tradycyjne szacowanie szkód łowieckich bardzo często prowadzi do zaniżenia rzeczywistych strat.

2. Istota tradycyjnego szacowania szkód łowieckich

Tradycyjne szacowanie szkód łowieckich opiera się na bezpośrednich oględzinach uprawy w terenie. Komisja szacująca, działając w określonym terminie, dokonuje wizualnej oceny szkody, określając:

• obszar objęty zniszczeniem,

• stopień uszkodzenia roślin,

• procent zniszczeń,

• przewidywaną stratę w plonie.

Metodyka ta w dużej mierze bazuje na:

• doświadczeniu osób dokonujących oględzin,

• obserwacji fragmentów pola,

• uproszczonych pomiarach,

• interpretacji stanu uprawy w dniu wizyty.

Choć rozwiązanie to funkcjonuje od lat, jego skuteczność znacząco maleje wraz ze wzrostem powierzchni gospodarstw, intensyfikacją produkcji rolnej oraz rosnącą złożonością szkód powodowanych przez zwierzynę.

3. Przestrzenny charakter szkód łowieckich jako kluczowe wyzwanie

Jedną z fundamentalnych przyczyn zaniżania strat jest przestrzenny i nieregularny charakter szkód łowieckich. Zwierzyna nie oddziałuje na uprawy w sposób równomierny ani statyczny. Jej aktywność:

• zmienia się w czasie,

• zależy od warunków środowiskowych,

• koncentruje się wzdłuż naturalnych korytarzy migracyjnych.

Szkoda rzadko przybiera postać jednego, zwartego obszaru. Znacznie częściej ma charakter:

• pasmowy,

• mozaikowy,

• rozproszony na dużej powierzchni działki.

Tradycyjne oględziny terenowe, prowadzone punktowo, nie są w stanie uchwycić pełnego zasięgu takich zniszczeń, co wprost przekłada się na zaniżenie powierzchni szkody.

4. Niedoszacowanie powierzchni szkody – mechanizm powstawania błędu

4.1. Selektywna percepcja wizualna

Człowiek naturalnie skupia uwagę na elementach najbardziej wyrazistych wizualnie. Podczas szacowania szkód oznacza to koncentrację na:

• miejscach całkowicie zniszczonych,

• wyraźnie wydeptanych fragmentach,

• obszarach bez roślin.

Mniej spektakularne uszkodzenia – takie jak pojedyncze złamane rośliny, przerzedzenia łanu czy miejscowe osłabienie wzrostu – są często traktowane jako nieistotne.

4.2. Efekt „rozproszonej szkody”

Rozproszone uszkodzenia, choć trudne do zauważenia podczas krótkiej wizyty terenowej, sumują się w skali całej działki do znaczącej straty produkcyjnej. Tradycyjna metodyka nie posiada narzędzi pozwalających na ich pełne uchwycenie.

5. Strefy przejściowe – obszary systemowo pomijane

Między fragmentami całkowicie zniszczonymi a nienaruszoną uprawą niemal zawsze występują strefy przejściowe. Charakteryzują się one:

• obniżoną obsadą roślin,

• mechanicznymi uszkodzeniami,

• opóźnieniem rozwoju,

• nierównomiernym wzrostem.

Z punktu widzenia biologii roślin są to obszary o trwale obniżonym potencjale plonowania. W praktyce szacowania często są one:

• wliczane do powierzchni zdrowej,

• pomijane w obliczeniach,

• traktowane jako nieistotne.

Jest to jeden z kluczowych mechanizmów prowadzących do zaniżania strat.

6. Procent zniszczeń – problem subiektywności i braku standaryzacji

6.1. Brak jednolitej metodologii

Procent zniszczeń jest jednym z najważniejszych parametrów wpływających na końcowy wynik szacowania. Jednocześnie jest to element najbardziej podatny na subiektywizm. W praktyce:

• brak jest jednej, obowiązującej metody jego wyznaczania,

• ocena opiera się na doświadczeniu i intuicji,

• różne osoby mogą oceniać ten sam obszar skrajnie odmiennie.

6.2. Niezależność wyglądu od plonu

Wygląd wizualny uprawy nie zawsze koreluje bezpośrednio z wysokością plonu. Uprawa, która sprawia wrażenie „lekko naruszonej”, może:

• wydać znacznie niższy plon,

• charakteryzować się gorszą jakością,

• generować dodatkowe straty przy zbiorze.

Ocena procentowa oparta wyłącznie na obrazie w dniu oględzin nie oddaje pełnego wpływu szkody na wynik ekonomiczny.

7. Pomijanie strat pośrednich i wtórnych

Szkoda łowiecka nie jest zdarzeniem jednorazowym. Jej konsekwencje często ujawniają się:

• w kolejnych fazach wzrostu,

• w trakcie zbioru,

• po zakończeniu sezonu.

Do strat pośrednich zalicza się m.in.:

• zwiększoną podatność roślin na choroby,

• wyleganie,

• utrudnienia w zbiorze mechanicznym,

• straty jakościowe.

Tradycyjne szacowanie, wykonywane w jednym, określonym terminie, nie obejmuje tych elementów, mimo że mają one bezpośredni wpływ na końcowy rezultat produkcyjny.

8. Ograniczenia czasowe i organizacyjne procedury

Komisje szacujące działają w warunkach:

• dużej liczby zgłoszeń,

• ograniczonego czasu terenowego,

• presji proceduralnej.

W efekcie szacowanie często ma charakter:

• schematyczny,

• skrócony,

• oparty na uproszczeniach.

Brak możliwości poświęcenia odpowiedniej ilości czasu na analizę całej działki sprzyja niedoszacowaniu szkód, zwłaszcza tych o charakterze rozproszonym.

9. Fragmentaryczne podejście do działki ewidencyjnej

W praktyce szacowanie często obejmuje jedynie:

• fragment pola,

• najbardziej dostępne części,

• obszary wskazane przez rolnika lub komisję.

Rzadko analizowany jest rozkład szkody w obrębie całej działki ewidencyjnej, co utrudnia:

• ocenę rzeczywistej skali zjawiska,

• identyfikację powtarzalności szkód,

• prawidłowe wnioskowanie o przyczynach i skutkach.

10. Ograniczona wartość dowodowa dokumentacji opisowej

Dokumentacja tradycyjnego szacowania ma w dużej mierze charakter opisowy. Oznacza to, że:

• brak w niej precyzyjnych danych przestrzennych,

• nie pozwala na odtworzenie stanu pola po czasie,

• jest trudna do zweryfikowania przez osoby trzecie.

W sytuacjach spornych taka dokumentacja nie zapewnia rolnikowi silnej pozycji dowodowej, co dodatkowo pogłębia poczucie niesprawiedliwości.

11. Ekonomiczne konsekwencje zaniżania szkód

W realiach współczesnego rolnictwa nawet niewielkie zaniżenie:

• powierzchni szkody,

• procentu zniszczeń,

• wartości utraconego plonu

może prowadzić do istotnych strat finansowych. Przy dużych areałach różnice te mogą sięgać dziesiątek tysięcy złotych, wpływając bezpośrednio na rentowność gospodarstwa.

11a. Różnice, które widać dopiero w danych przestrzennych

Jednym z najczęściej powtarzających się problemów w tradycyjnym szacowaniu szkód łowieckich jest brak możliwości porównania skali szkody w czasie oraz w odniesieniu do całej powierzchni działki. Ocena terenowa wykonywana jednorazowo nie pozwala uchwycić dynamiki zjawiska ani stopnia jego rozprzestrzenienia.

Dane przestrzenne pozyskane z nalotów dronowych umożliwiają:

• analizę rozkładu szkody na całej działce ewidencyjnej,

• identyfikację obszarów, które na pierwszy rzut oka wydają się nienaruszone,

• porównanie fragmentów pola o różnym stopniu degradacji.

W praktyce bardzo często okazuje się, że obszary pominięte w protokole tradycyjnym mają istotny udział w całkowitej stracie plonu, mimo że ich degradacja nie jest spektakularna wizualnie z poziomu gruntu.

11b. Skala gospodarstwa a dokładność szacowania

Wraz ze wzrostem powierzchni gospodarstw rolnych rośnie znaczenie precyzji w dokumentowaniu szkód. Na działkach liczących kilkadziesiąt lub kilkaset hektarów:

• nawet niewielki błąd procentowy przekłada się na dużą stratę finansową,

• punktowe oględziny nie oddają rzeczywistej skali zjawiska,

• subiektywna ocena staje się niewystarczająca.

Ekspertyzy wykonywane przez Sky Agro Tech pokazują, że im większa działka, tym większe są rozbieżności pomiędzy oceną tradycyjną a analizą opartą na danych przestrzennych. Nie wynika to ze złej woli komisji, lecz z fizycznych ograniczeń możliwości oceny terenu z poziomu gruntu.

11c. Dlaczego dokumentacja z drona jest czytelna również dla osób trzecich

Istotną zaletą ekspertyz opartych na fotomapach jest ich czytelność i jednoznaczność nie tylko dla rolnika, ale również dla:

• pełnomocników,

• kancelarii prawnych,

• instytucji rozpatrujących spory,

• organów administracyjnych.

Mapa z wyraźnie zaznaczonym:

• zasięgiem szkody,

• strefami częściowej degradacji,

• granicami działki,

eliminuje potrzebę interpretowania opisów słownych. Dane przestrzenne mówią same za siebie i nie wymagają „tłumaczenia”, co znacząco ogranicza pole do sporów co do samego faktu i skali szkody.

11d. Ekspertyza jako narzędzie porządkujące, a nie konfliktowe

Wbrew obiegowym opiniom, niezależna ekspertyza szkód łowieckich nie musi prowadzić do eskalacji konfliktu. W wielu przypadkach pełni ona rolę:

• porządkującą stan faktyczny,

• uzupełniającą wiedzę wszystkich stron,

• eliminującą niejasności wynikające z ograniczeń tradycyjnej metodyki.

W praktyce dane z drona bardzo często uspokajają dyskusję, ponieważ zastępują subiektywne oceny obiektywnym obrazem sytuacji. Dzięki temu rozmowa o szkodzie opiera się na faktach, a nie na wzajemnych zarzutach.

11e. Dlaczego ekspertyzy dronowe stały się elementem nowoczesnego rolnictwa

Współczesne rolnictwo coraz częściej korzysta z narzędzi precyzyjnych:

• map plonów,

• danych satelitarnych,

• systemów GPS,

• analizy przestrzennej pól.

Ekspertyzy szkód łowieckich oparte na danych z dronów wpisują się w ten sam trend — zarządzania gospodarstwem w oparciu o mierzalne dane, a nie o szacunki i uproszczenia. Dla wielu rolników stają się one naturalnym elementem zabezpieczenia produkcji, podobnie jak ubezpieczenie czy dokumentacja agrotechniczna.

12. Kiedy ryzyko zaniżenia jest największe?

Największe rozbieżności pomiędzy rzeczywistą stratą a wynikiem szacowania występują zazwyczaj:

• na dużych działkach,

• przy szkodach rozproszonych,

• w późnych fazach rozwoju upraw,

• przy uprawach o wysokiej wartości ekonomicznej,

• w sytuacjach konfliktowych.

13. Wnioski końcowe

Tradycyjne szacowanie szkód łowieckich nie jest z założenia niewłaściwe, jednak jego skuteczność jest ograniczona przez charakter samego zjawiska, jakim są szkody powodowane przez zwierzynę. Zaniżanie strat nie wynika wyłącznie z błędów ludzkich, lecz z:

• ograniczeń percepcyjnych,

• uproszczonej metodyki,

• braku pełnego ujęcia przestrzennego,

• presji organizacyjnej.

Zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe zarówno dla rolników, jak i wszystkich uczestników procesu szacowania. Dopiero świadomość systemowych ograniczeń pozwala właściwie interpretować wyniki i podejmować racjonalne decyzje dotyczące dalszych działań.

FAQ

1) Dlaczego tradycyjne szacowanie szkód łowieckich bywa zaniżone?
Najczęściej przez ograniczenia metodyki: punktowe oględziny, brak pełnego obrazu całej działki, pomijanie szkód rozproszonych i stref przejściowych oraz subiektywne określanie procentu zniszczeń.

2) Co jest najczęściej zaniżane w protokołach szacowania szkód?
Najczęściej: powierzchnia szkody (zwłaszcza rozproszona) i procent zniszczeń, który nie odpowiada realnemu spadkowi plonu.

3) Czym różni się ekspertyza szkód łowieckich od protokołu?
Protokół to dokument procedury szacowania. Ekspertyza to techniczne opracowanie oparte o dane (np. fotomapę), które porządkuje stan faktyczny i stanowi materiał dowodowy/porównawczy.

4) Czy dron realnie poprawia dokładność oceny szkody?
Tak, bo pokazuje szkodę w skali całej działki i umożliwia precyzyjne pomiary powierzchni oraz obrys zasięgu zniszczeń, co jest trudne do osiągnięcia wyłącznie z poziomu gruntu.

5) Czy wystarczą „zdjęcia z drona”, żeby udokumentować szkodę?
Zwykłe zdjęcia często nie wystarczą. W praktyce liczą się: fotomapa (ortorektyfikacja), spójne pokrycie całej działki oraz interpretacja danych i obrysy pomiarowe.

6) W jakich uprawach szkody łowieckie najczęściej są niedoszacowane?
Najczęściej tam, gdzie uszkodzenia są mozaikowe i rozproszone (np. kukurydza, rzepak, zboża), a także tam, gdzie występują szerokie strefy przejściowe.

7) Kiedy ekspertyza dronowa ma największy sens? 
Gdy szkoda jest duża lub rozproszona, gdy działka ma większą powierzchnię, gdy pojawiają się rozbieżności w ocenie komisji, albo gdy sprawa może wejść w tryb sporny.

8) Czy ekspertyza dronowa zastępuje ustawowe szacowanie i protokół? 
Nie. Ekspertyza nie zastępuje procedury – jest niezależnym materiałem technicznym, który uzupełnia ocenę i wzmacnia stronę dowodową.

9) Czy da się wykazać w danych z drona szkody „częściowe”, a nie tylko całkowite zniszczenie? 
Tak. Dane przestrzenne i fotomapa pozwalają wykazać rozkład szkody, w tym strefy częściowej degradacji, które często są pomijane w tradycyjnych oględzinach.

10) Jak długo „ważna” jest dokumentacja z fotomapą?
 Fotomapa i obrysy są trwałym materiałem dowodowym – nie tracą wartości jak opis słowny. Pozwalają wrócić do danych po czasie i je zweryfikować.

11) Czy ekspertyza może pomóc w rozmowach z kołem łowieckim? 
Często tak, bo przenosi rozmowę z opinii na pomiar: pokazuje zasięg szkody, powierzchnie i rozkład zniszczeń w sposób czytelny dla stron trzecich.

12) Jak zamówić ekspertyzę szkód łowieckich? Można skontaktować się bezpośrednio przez stronę skyagrotech.pl lub mailowo. W praktyce kluczowe są podstawowe informacje: lokalizacja, uprawa, przybliżony termin szkody i areał.